Diplomasi
Amerikalı petrol üreticileri, Trump’ın ‘drill, baby, drill’ çağrısına rağmen üretimi azalttı
ABD’de petrol üretiminin, Başkan Donald Trump’ın “drill, baby, drill” (kaz, bebeğim, kaz) çağrılarına rağmen bu yıl düşmesi bekleniyor. Trump’ın başlattığı ticaret savaşlarının maliyetleri artırması ve OPEC+ ülkelerinin üretimi artırması sonucu düşen petrol fiyatları, ABD’li şirketleri üretimi kısmaya zorluyor.
ABD’li petrol şirketleri, Başkan Donald Trump’ın seçim kampanyasının öne çıkan sloganlarından biri olan “drill, baby, drill” (kaz, bebeğim, kaz) çağrısına ve petrol üretiminde patlama vaadine rağmen üretimi kısmaya başladı.
Trump’ın başlattığı ticaret savaşları Amerikan petrol şirketlerinin maliyetlerini artırırken, yine Trump’ın baskısıyla OPEC+ ülkelerinin üretimini artırması sonucu düşen petrol fiyatları ise gelirleri azaltıyor.
Bu durum, ABD petrol üretiminin son on yılda ilk kez bu yıl düşüşe geçebileceği anlamına geliyor.
Sondaj kuleleri azalıyor, yatırımlar kesiliyor
2024 yılında üretimi rekor seviyeye çıkaran ABD’li kaya petrolü üreticileri, çalışan sondaj kulesi sayısını azaltıyor ve yatırım planlarında kesintiye gidiyor.
Petrol sahası hizmetleri şirketi Baker Hughes’un verilerine göre, geçen hafta 553 sondaj kulesi çalışıyordu; bu rakam bir önceki haftaya göre 10, bir yıl öncesine göre ise 26 daha az.
S&P Global Commodity Insights’ın tahminine göre, bu yıl üretim yüzde 1,1 azalarak günlük 13,3 milyon varile düşecek.
Bu, kaya petrolü devriminin ABD’yi dünyanın en büyük petrol üreticisi konumuna getirerek piyasada arz fazlasına yol açtığı 2015 yılındaki petrol fiyatları çöküşünden sonraki (Kovid-19 salgınının yaşandığı 2020 hariç) ilk düşüş olacak.
Petrol piyasasında ‘kusursuz fırtına’: Brent 2021’den beri en düşük seviyede
OPEC+ üretim artışı piyasayı etkiliyor
Şimdi ise piyasada arz fazlasına yol açan durum, OPEC+ ülkelerinin üretimini artırması oldu. Trump’ın seçim vaatlerinin aksine, aktif “kazma” faaliyetleri ABD’de değil, kartel kotalarına uymayı bırakan Kazakistan ve Irak gibi ülkelerde ve bu yıl üretimin keskin bir şekilde artırılması yönünde birkaç beklenmedik kararın alınmasını sağlayan Suudi Arabistan’da yoğunlaştı.
En büyük kaya petrol sondaj şirketlerinden Pioneer Natural Resources’ın eski CEO’su Scott Sheffield, Financial Times‘a yaptığı açıklamada, petrol fiyatının varil başına 50 dolara düşmesi durumunda ABD’de günlük ortalama üretimin 300 bin varil azalabileceğini söyledi.
Amerikan petrolü WTI’nın fiyatı mayıs başında varil başına yaklaşık 57 dolara, Brent petrolünün fiyatı ise 60 dolara kadar düşmüştü.
Ardından fiyatlar bir miktar yükseldi; pazartesi günü bu türler sırasıyla varil başına 61,8 dolar ve 65,2 dolardan işlem görüyor.
Kârlılık için yüksek fiyat beklentisi
Ancak Kansas Federal Rezerv’in son üç aylık anketine göre, Amerikalı petrolcüler mevcut sahaların kârlı bir şekilde işletilmesi için ortalama WTI fiyatının varil başına 65 dolar, sondaj faaliyetlerinde önemli bir artış için ise 85 dolar olması gerektiğini belirtiyor.
Dallas Federal Rezerv’in anketine göre ise bu yılki sermaye harcamaları varil başına 68 dolarlık fiyata göre planlanmıştı.
ABD’nin önde gelen sondaj hizmetleri sağlayıcılarından Patterson-UTI Energy’nin CEO’su Andy Hendrix, “50 dolarlık petrolle ‘drill, baby, drill’ yapamazsınız,” diyerek, “Bu iki şey birbiriyle bağdaşmaz,” şeklinde konuştu.
Petrol üreticisi ülkeler düşen fiyatlar karşısında mali zorluk yaşıyor
Trump’ın çelişkili adımları
Trump, Joe Biden döneminde getirilen (ancak üretimin rekor seviyeye ulaştığı) üretim kısıtlamalarını kaldırma sözü vermişti, ancak şimdiye kadar düzenlemelerdeki gevşeme sadece sınırlı düzeyde kaldı.
Buna karşılık, çelik ithalatına yüzde 25’lik ek gümrük vergisi de dahil olmak üzere ithalata vergiler getirdi ve bu durum ekipman maliyetlerini artırdığı için petrolcüleri de olumsuz etkiledi.
Aynı zamanda, yine Trump’ın çağrısına uyan OPEC+ ülkeleri hızla üretimi artırmaya başladı.
Sheffield, bunun Amerikalı üreticilerin küresel pazardaki payı için doğrudan bir tehdit oluşturduğunu düşünüyor ve ekliyor: “Suudi Arabistan pazar payını geri almaya çalışıyor ve muhtemelen önümüzdeki beş yıl içinde bunu başaracak.”
Kartel ve ortakları, mayıs ve haziran aylarında üretimi günlük 411 bin varil artırma kararı almıştı; bu, OPEC+’nın mevcut üretim hacminin yaklaşık yüzde 1’ine denk geliyor.
Bloomberg‘in geçen hafta delegelere dayandırdığı haberine göre, şimdi temmuz ayında üst üste üçüncü bir artış olasılığını tartışıyorlar.
Delegelere göre, temmuz ayında üretimin günlük 411 bin varil artırılması (başlangıçta planlananın üç katı) tartışılan seçenekler arasında yer alıyor, ancak nihai bir anlaşmaya henüz varılmadı. Kararın 1 Haziran’daki toplantıda alınması bekleniyor.
Rus petrol fiyatları da düşüşte
Küresel petrol fiyatlarındaki düşüş, Rus petrol türlerinin fiyatlarını da aşağı çekti.
Uluslararası Enerji Ajansı (UEA), “Nisan ayında Rus ham petrolünün ortalama fiyatları varil başına 55,64 dolar oldu ve tüm ana ihracat türlerinin fiyatları 60 dolarlık tavan fiyatın altındaydı,” diye bildirdi.
Rusya Merkez Bankası, petrol fiyatlarında çöküş uyarısı yaptı