Görevden alınan eski Güney Kore Devlet Başkanı Yoon ‘ayaklanma’ suçlamasıyla yargılanıyor

Görevden alınan eski Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol pazartesi günü ayaklanma suçlamasıyla yargılandığı ilk davada kendini savundu. Aralık ayındaki sıkıyönetim ilan etme girişiminin ayaklanma anlamına gelmediğini söyledi.

Yoon, davanın görüldüğü Seul Merkez Bölge Mahkemesi’ne siyah bir güvenlik aracıyla geldi ve basına yakalanmamak için yeraltı otoparkından giriş yaptı. İlk duruşma sabah saat 10’dan kısa bir süre önce başladı, mahkeme kararı uyarınca basının fotoğraf ve video çekmesine izin verilmedi.

Eski bir başsavcı olan Yoon, 3 Aralık’ta Ulusal Meclis’e asker göndererek kısa süreli sıkıyönetim ilan etmesi nedeniyle bir ayaklanmaya öncülük etmekle suçlanıyor. Yoon, muhalefetin çoğunluğundaki Meclisin işlemez hale geldiğini ve Kuzey Kore ile işbirliği yaptığını savunmuş, milletvekillerine karşı meclise asker ve polis göndermişti. Ancak hem muhalefet hem iktidar partisinden vekillerin hem de halkın yoğun tepkisi sonrası sona erdirilen başarısız sıkıyönetim, ülke genelinde aylar süren bir siyasi krize yol açmıştı.

Güney Kore Devlet Başkanı Yoon, günler sonra Ulusal Meclis tarafından görevden alındı ve Anayasa Mahkemesi’nin oybirliğiyle görevden alınmasını onaylamasının ardından 4 Nisan’da tamamen azledildi.

Savcılığın suçlamalarının bir özetini sunmasının ardından Yoon, “İddianame sadece 3 Aralık saat 22:30 ile gece 2-3 arasında birkaç saat boyunca yaşananlara ilişkin soruşturmanın ayrıntılarını listeliyor” dedi.

“Sadece birkaç saat süren ve Ulusal Meclis’in kaldırma talebinin kabul edilmesi üzerine şiddet içermeyen bir şekilde derhal kaldırılan bir olayın çıktısı gibi görünen bir iddianameye dayanarak ayaklanma davası açmak hukuki ilkelere aykırıdır” diye ekledi.

Ancak savcılık, Yoon’un devlet işleriyle ilgili görüşlerine ve sıkıyönetim ilanından önceki hazırlıklarına atıfta bulunarak, “Anayasa’yı yıkmak” amacıyla “isyan başlatma” niyetinde olduğunu iddia etti.

Güney Kore anayasasında ayaklanma suçunun cezası, ömür boyu hapisten ölüm cezasına kadar uzanabiliyor. Ancak Güney Kore, uzun yıllardır idam cezasını fiilen uygulamıyor.

Bugün hala devam eden duruşmada iki askeri yetkili tanık olarak sorgulanacak.

Yoon’un serüveni

Ülkenin en yüksek makamına gelmeden önce 1994 yılında savcı olarak kariyerine başlayan Yoon, Park’ın yolsuzluk skandalıyla ilgili bir soruşturma ekibine liderlik ederek yükseldi ve nihayetinde Park’ın görevden alınmasına ve ardından hapse atılmasına neden oldu.

2019 yılında dönemin Devlet Başkanı Moon Jae-in tarafından ülkenin en üst düzey savcısı olarak atandı ancak eski Adalet Bakanı Cho Kuk’un aile üyelerine yönelik soruşturmaları yürüttüğü için yönetimle çatıştı.

Moon yönetiminin artan baskısı karşısında 2021 yılında görevinden istifa eden Yoon, kısa bir süre sonra siyasete girdi ve 2022 yılında muhafazakâr Halkın Gücü Partisi’nin adayı olarak başkanlık seçimlerini kazandı.

Yoon’un dönemi, ana muhalefetteki Demokrat Parti’nin hakim olduğu Ulusal Meclis ile çatışmalarla geçti. Yoon, Ulusal Meclis tarafından kabul edilen 25 yasa tasarısına karşı başkanlık veto yetkisini kullandı.

DP ile yaşanan gerilim aralık ayı başlarında ana muhalefetin ülkenin en üst düzey denetçisini ve üst düzey bir savcıyı görevden almak için önergeler sunması ve Yoon’un 3 Aralık’ta sıkıyönetim ilan etmesiyle had safhaya ulaştı ve nihayetinde Yoon’un düşüşüne neden oldu.