Yair Golan, İsrail hükümetini “ahlaki çöküş içinde, intikamcı ve tehditkâr” olarak tanımladı. “Normal bir devlet sivillere karşı savaşmaz” dedi.

İsrail Demokratlar partisi lideri ve eski Genelkurmay Başkan Yardımcısı Yair Golan, devlet televizyonu KAN’a verdiği röportajda, Gazze’de yürütülen saldırıları ve Filistinlileri Gazze’nin güneyine ve buradan başka ülkelere sürme hedefini sert dille eleştirdi.

Hükümetin “intikamcı, ahlaksız insanlarla dolu, güçsüz olduğunu” ve İsrail’in varlığına bir tehdit oluşturduğunu belirten Golan, “Normal bir devlet sivillere karşı savaş yürütmez, hobi olarak çocukları öldürmez, bir halkı yerinden etmeyi kendisine hedef olarak belirlemez. İsrail milletler arasında bir parya devleti olmaya doğru ilerliyor” ifadesini kullandı.

Netanyahu: Gazze’nin tamamını işgal edeceğiz

İsrail’de Golan’ın açıklamalarına iktidar ve muhalefetten tepkiler yükseldi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Golan’ın “çocukları öldürmeyi hedeflediğini söylemesine” karşın, Gazze’ye saldırılarıyla “buradaki esir askerleri kurtarmayı ve Hamas’ı yenmek için savaştıklarını” iddia etti.

Ana muhalefet partisi Gelecek Var lideri Yair Lapid de “askerlerin hobi için çocuk öldürdüğünü söylemenin yalan ve düşmanlara bir hediye olduğunu” savunarak, Golan’ın açıklamalarını kınadı.

Gazze’de ateşkes rafa kalktı, işgal planı devrede

İsrail ordusu, 19 Ocak’ta başlayan ateşkesi 18 Mart sabahı sona erdirerek Gazze’ye yeniden yoğun saldırılar başlattı. Son saldırılarda çoğu çocuk, kadın ve yaşlı 3 bin 340 Filistinli öldü, 9 bin 357 kişi yaralandı.

7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de ölen Filistinli sayısı 53 bin 475’e, yaralı sayısı ise 121 bin 398’e ulaştı.

ABD Başkanı Donald Trump’ın Körfez turu sonrası bölgeyi kalıcı olarak işgal etme planını devreye sokan ve bu kapsamda Gideon’un Arabaları isimli operasyonuyla saldırıları hızlandıran İsrail, Gazze’nin güneyine sürüleceği Filistinlileri “toplama kamplarında” tutmayı ve yalnızca hayatta kalmalarını sağlayacak kadar yardım girişine izin vermeyi planlıyor.

İsrailli bakanlar, Gazze Şeridi’nde sağlam kalan her şeyi yıkacaklarını ve Filistinlileri önce güneye, oradan da başka ülkelere sürmeyi planladıklarını açıkladı.

İsrail hükümeti, kıtlığı önlemek için Gazze’ye temel gıda girişine izin vereceğini duyurdu. İsrail hükümetinin bu adımına aşırı sağcılardan itiraz gelirken pazartesi Gazze’ye sadece 5 tır temel gıda maddesi ulaştı.

Tahran ile Washington arasında süren nükleer müzakerelerde tansiyon yeniden yükseldi. İran, uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin vazgeçilmez olduğunu ve bu konunun müzakereye açık olmadığını net şekilde ifade ederken, ABD tarafı ise bu faaliyetlerin tamamen durdurulmasını olmazsa olmaz bir şart olarak ortaya koyuyor.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Irakçi, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, “İran’daki uranyum zenginleştirme çalışmaları, bir anlaşma olsun ya da olmasın devam edecektir” diyerek ülkesinin bu konuda geri adım atmayacağını vurguladı. Irakçi, ABD’nin nükleer müzakerelerde kamuoyuna farklı, müzakere masasında farklı mesajlar verdiğini belirterek, “ABD’li muhataplarımız kamuoyunu susturmak için her şeyi söylemekte özgür olabilirler, ancak bizim pozisyonumuz nettir” dedi.

“Müzakereler çıkmaza girer” uyarısı

İran Dışişleri Bakan Yarımcısı Mecid Taht Revançi  de İran yargısına bağlı yayın yapan Mizan Haber Ajansına yaptığı açıklamada ABD’nin, müzakerelerde ülkesinin uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin durdurulması talebinde ısrarcı olması halinde sürecin çıkmaza gireceğini söyledi. “Amerikalıların tutumu İran’ın zenginleştirilmesinin sıfır olması ise müzakereler hiçbir yere varamaz” dedi.

Revançi, “Zenginleştirme konusundaki tutumumuz açık ve bu konuda hiçbir şekilde geri adım atmayacağız” ifadelerini kullandı.

Öte yandan yarı resmi İran İşçi Haber Ajansına (ILNA) açıklama yapan Revançi, İngiltere basınında yer verilen ve İran’ın 3 yıl süreyle uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durduracağına ilişkin iddiayı, “Böyle bir şey gündeme gelmedi” diyerek yalanladı.

İran: Yaptırımların kaldırılması halinde anlaşma imzalanabilir

İran ile ABD arasındaki nükleer müzakere süreci devam ediyor. Tahran, nükleer programını atom bombası üretmesine engel olacak şekilde kısıtlama karşılığında yaptırımların kaldırılmasını istiyor. Daha önceki açıklamalarında Tahran’ın düşük düzeyde uranyum zenginleştirmesini kabul edeceklerini söyleyen ABD’li yetkililer son zamanlarda İran’ın her düzeyde uranyum zenginleştirme işlemini durdurmasını talep ettiklerini belirtiyor.

“Tetik mekanizmasının hukuki dayanağı yok”

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bekayi de, uranyum zenginleştirmenin İran’ın barışçıl nükleer programının ayrılmaz bir parçası olduğunu belirtti. “Bu, basitçe askıya alabileceğimiz ya da durdurabileceğimiz bir süreç değil. Bu teknolojiye sahip olmak İran’ın yasal hakkıdır ve bundan vazgeçemeyiz” dedi.

İsrail’in, İran ile ABD arasındaki diplomatik süreci provoke etmeye yönelik eylemlerde bulunabileceğini belirten İranlı sözcü, “Bölgede çatışma bahanesi üretmek amacıyla İran’ı suçlayacak provokatif adımlar atılması ihtimal dışı değildir” uyarısında bulundu.

Bekayi ayrıca, 2015 yılında imzalanan ancak ABD’nin çekilmesiyle askıya alınan nükleer anlaşma kapsamındaki yaptırımların yeniden gündeme getirilmesini sağlayacak “tetik mekanizması”nın Avrupa ülkeleri tarafından devreye alınabileceği yönündeki iddialara da yanıt verdi. “Programımız tamamen barışçıl ve bu mekanizmanın hukuki dayanağı yok. Avrupa ülkelerinin bu konuda aklıselimle hareket edeceğini umuyoruz” dedi.

ABD: Uranyum zenginleştirme kırmızı çizgi 

Öte yandan, ABD cephesinden gelen açıklamalar İran’ın pozisyonuyla taban tabana zıt. ABD Başkanı Donald Trump’ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff, ABC News’e verdiği röportajda, “Uranyum zenginleştirme, Trump yönetimi için çok net bir kırmızı çizgidir. Yüzde 1 oranında bile zenginleştirmeye izin veremeyiz. Çünkü bu, nükleer silahlanmanın kapısını aralar” ifadelerini kullandı.

“ABD, İran’a yazılı nükleer anlaşma teklifi sundu”

Witkoff, İran’la müzakerelere açık olduklarını ancak anlaşmanın, hiçbir düzeyde zenginleştirme içermemesi gerektiğini savundu. “Biz buraya bir bombanın gelmesine izin vermeyeceğiz” diyen Witkoff, İran’ın nükleer silah sahibi olmasının kesinlikle kabul edilemez olduğunu belirtti.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da CBS News’e yaptığı açıklamada, “Eğer herhangi bir seviyede zenginleştirme yapabiliyorsanız, silah seviyesine çıkmanız an meselesidir. İran asla nükleer silaha sahip olmamalı” dedi. Rubio ayrıca, Başkan Trump’ın diplomatik çözümden yana olduğunu ve İran’ın da aynı yolu seçmesini umduklarını dile getirdi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, dün akşam kabine toplantısında alınan Gazze’de “kıtlık yaşanmaması için temel miktarda gıda” geçişine izin verme kararının ardından Gazze’nin tamamını işgal edeceklerini açıkladı.

Sosyal medya hesabından bir video yayınlayan Netanyahu, Gazze’ye insani yardım girişini eleştiren bakanlara yanıt verdi ve yardım geçişine izin verme konusunda baskı gördüklerini itiraf etti. İlk kez Gazze’nin tamamını işgal edeceklerini belirten Netanyahu, “Gazze Şeridi’nin tamamını ele geçireceğiz. Yardım geçireceğiz, çünkü kırmızı çizgiye yaklaştık” dedi.

Gazze’de insani yardım girişinin engellenmesi kararıyla büyük bir felakete neden olduklarını itiraf eden Netanyahu, bu noktada hiçbir şekilde destek göremeyeceklerini vurgulayarak, “Açlıktan ölme durumuna gelmemeliyiz” ifadesini kullandı.

Yardımların Hamas’a ulaştığını ve bu sebeple yardım geçişini durdurduklarını savunan Netanyahu, ABD ile farklı bir mekanizmanın kurulmasına karar verdiklerini, buna göre oluşturulacak dağıtım noktalarında İsrail ordusunun yardımların güvenliğini ve ABD’li şirketlerin dağıtımı sağlayacağını kaydetti.

Netanyahu, bu noktaları oluşturmak için çalıştıklarını, fakat kurulması zaman alacağı için en erken 24 Mayıs’a kadar eski yöntemle yardımların dağıtılacağını, İsrail ordusunun yardım dağıtımı yapılan noktalarda “kontrolü sağlayacağını” açıkladı.

İnsani yardım kararının nedeni belli oldu: Baskı

Gazze’ye insani yardım ulaştırılması konusunda uluslararası baskı gördüklerini belirten Netanyahu, şu ifadeleri kullandı:

“Kırmızı çizgiye, kontrolün kaybedilmesine yaklaşıyoruz ve o zaman her şey dağılacak. Dostlarımız, İsrail’in tutkulu destekçileri olan senatörler bana geldiler ve zafere ulaşmamız için her türlü yardımı sağlayacaklarını söylediler. ‘Silahlar, Hamas’ın ortadan kaldırılması için destek, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde koruma… Katlanamayacağımız tek bir şey var, kitlesel açlık görüntüleri. Sizi bu şekilde destekleyemeyiz.’ dediler.”

İsrail Başbakanlık ofisi sabah saatlerinde 2 Mart’tan bu yana engelledikleri Gazze’ye temel miktarda gıda geçişine izin verileceğini açıklamıştı. Açıklamada, “İsrail, Gazze Şeridi’nde bir kıtlık krizinin ortaya çıkmamasını sağlamak amacıyla halka temel miktarda gıda sağlayacaktır” denmişti.

Aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, yaptığı açıklamada kararı eleştirerek, “Esirlerimiz tünellerdeyken, Şerit’e giren her türlü insani yardım kesinlikle Hamas’ı besleyecek ve ona oksijen verecektir” iddiasında bulunmuş ve Netanyahu’yu hata yapmakla suçlamıştı.